Get Adobe Flash player

75 Rocznica Polskiego Państwa Podziemnego

Polskie Państwo Podziemne czyli  tajne struktury państwa polskiego. Przyjmuje się, że zapoczątkowało je  powstanie Służby Zwycięstwu  Polski 27 września 1939  roku, następnie  w dniu  13.11.1939 roku przekształconej w Związek Walki Zbrojnej, a następnie w dniu 14.02.1942 roku w Armię Krajową, która liczyła około 200 tysięcy żołnierzy. W czasie  II wojny światowej  bardzo ważną rolę odegrał ruch ludowy, gdyż to właśnie  w terenie w zdecydowanej większości  na strukturach  Stronnictwa Ludowego ROCH, przez cały okres okupacji  oparte były struktury polskiego państwa podziemnego, o czym wszyscy i zawsze powinni pamiętać, ale niestety dziś w oficjalnych przekazach  rola i znaczenie SL ROCH jest minimalizowana a nawet  pomijana.   Obok  Armii Krajowej działały Bataliony Chłopskie liczące około 160 tysięcy żołnierzy. Początkowo działacze ruchu ludowego  wstępowali do ZWZ, lecz  wzrost nieakceptowanych przez ludowców wpływów sanacyjnych wśród  kadry  kierowniczej ZWZ spowodował  zmianę przez Centralne Władze Ruchu Ludowego  decyzji w tym zakresie.  W  sierpniu 1940 roku  Centralne Władze Ruchu Ludowego  podjęły decyzję  o  utworzeniu  własnej formacji wojskowej  „Straży Chłopskiej" /kryptonim Chłostra/.  Do Straży Chłopskiej  masowo  przechodzili  działacze ruchu ludowego ze ZWZ. Wiosną 1941 roku Straż Chłopska została przemianowana na Bataliony Chłopskie. Zwierzchnictwo na szczeblu  centralnym sprawowało Centralne Kierownictwo Ruchu Ludowego a Komendantem  Głównym  BCh  został  Franciszek Kamiński. W terenie działały okręgowe , obwodowe, rejonowe, gminne  i gromadzkie  trójki SL ROCH, na których w terenie oparte były struktury Polskiego Państwa Podziemnego przez okres II wojny światowej.  Nazwa  ROCH  pochodzi od  „Ruchu Oporu Chłopskiego" 
 
   To dzięki działaczom SL ROCH  i  BCh  zorganizowano siatkę wywiadu wojskowego „ ROCHA”  na Podkarpaciu   w miejscowości Blizne gminie Ostrów  w powiecie ropczycko – sędziszowskim , mającą za zadanie  obserwację poligonu niemieckiego i wyrzutni pocisków rakietowych V 1 i V2. To właśnie dzięki    wielkiemu poświęceniu   działaczy SL ROCH z terenu Podkarpacia  dostarczono aliantom elementy rakiety V2.  Może największą rolę odegrali Ci dziś tak zapomniani działacze SL ROCH którzy  nocami i dniami  obserwowali poligon w Bliznem  i dostarczali Aliantom informacje, ryzykując wówczas własnym życiem i swoich  rodzin .
Nie  wiadomo  jak potoczyłyby się  losy II wojny światowej , gdyby wywiadowcom z SL ROCH  nie udało się zdobyć tych tajnych informacji ?.
Nigdy nie powinniśmy o  nich zapomnieć i zawsze powinniśmy pamiętać ile im zawdzięczamy.  Do znanych działaczy SL ROCH  w  moim terenie należeli min.  Władysław Kojder  ps. „Trzaska” Prezes Zarządu SL ROCH na podokręg rzeszowski, z którym utrzymywali kontakty działacze SL ROCH powiatu Niżańskiego, Franciszek Łach ps. „Wrzos” z  miejscowości Jeżowe – Sibigi Przewodniczący  Powiatowego Kierownictwa ROCH w powiecie Nisko do maja 1943 roku , Tomasz Sagan  ps. „ Jesion „ z Jeżowego przewodniczący od maja 1943 roku / później pierwszy niekomunistyczny starosta Powiatu Niżańskiego / Przewodniczący Powiatowego Kierownictwa ROCH,  Adam Drąg ps „Dąb"  z Kłyżowa  i  Julian Kaczmarczyk „Lipa"  z Bielin – członkowie Powiatowego Kierownictwa ROCH w Nisku; Józef  Siudak ps. „Zagrodnik" przewodniczący gminnej trójki SL ROCH w Jeżowem  /później  pierwszy niekomunistyczny Wójt  Gminy Jeżowe  w okresie lipiec 1944 – styczeń 1945 / oraz Julian Łach ps. „Szary Bóbr" z Sibig i  Jan Sitarz  ps. „Derkacz" z Jeżowego – członkowie gminnej trójki a także   Michał Janusz, Kazimierz Drelich, Andrzej Nienajadło, Wojciech Kołodziej, Jan Delekta, Józef Koc, Jan Zając, Tomasz Peszt, Jan Zając, Antoni  Zając,   Walenty Grzyś , Walenty Trybuła, Walenty Sałęga, Jan Olko, Antoni Olko; w Rudniku  w skład gminnej trójki wchodzili  Józef Karaś ps. „Rybak” z Przędzela,  Franciszek  Niedbała  ps. „Bliźni" z Kopek i  Andrzej Kozub ps. „Konar" z Tarnogóry; w Nisku  w skład  gminnej trójki wchodzili  Stanisław Dziedzic  ps. "Dzięcioł" z Zarzecza, Jan Cichoń  ps. Puchacz” z Kłyżowa , Marcin Stój ps. „Oset” z Nowosielca; , w Jarocinie w skład gminnej trójki wchodzili Michał Bielak ps. „Starzec”  ze Zdziar, Józef Karkut ps. „Jurand"  z Jarocina,  Walenty Głuszak ps. „Pień" z Domostawy; , w Ulanowie  w skład trójki wchodzili  Stanisław Rup  ps. Seret”, Jan Koluch ps. "Lancet”, Antoni  Hasiak ps  „Szpak” i wielu wielu innych. Komendę Obwodu BCh stanowili; Stanisław Rodzeń „Strug” „Konicz” z Kamienia - komendant, Walenty Kida  „Kłos” z Tarnogóry  Zastępca Komendanta  i szef łączności, Julian Kaczmarczyk  „Lipa”  z Bielin – dowódca Oddziału Partyzanckiego BCh i oficer organizacyjno – szkoleniowy oraz Andrzej Gnyś z Jaty,  Zenon Wołcz z Rudnika,  Józef Olko z Tarnogóry, Antoni Gątarz z Bielin, Jan Pietroński z Wólki Łętowskiej, Jan Cymerys z  Kamienia, Tomasz Sagan z Jeżowego, Stanisław Sudoł z Nartu Starego, Jan Drzymała z Jeżowego, Michał Rękas z Dąbrówki.
Przykro , że dziś tak minimalizuje się rolę SL ROCH  w czasie II wojny światowej. Pamiętajmy , że są w historii  osoby, których nikt i nic nie jest w stanie wymazać  ze społecznej pamięci. Mogą zniknąć z podręczników, mogą zawodowi historycy  pomniejszać ich rolę i znaczenie, a mimo to trwają w pamięci pokoleń.  Tu na Podkarpaciu  zawsze o nich pamiętajmy.

Oficjalna strona Lidii Błądek - Radnej Sejmiku Województwa Podkarpackiego

Żadne informacje ani zdjęcia ze strony nie mogą być powielane, publikowane lub w inny sposób wykorzystane bez zgody autora